Đã hơn một tuần từ khi quân đội Ukraina đột nhập và tấn công vào vùng biên giới Kursk của Nga, « dịch chuyển chiến tranh sang lãnh thổ Nga », như lời tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky hôm 10/08/2024. Theo Kiev, đến nay quân đội Ukraina đã kiểm soát được hơn 1.000 km2 lãnh thổ Nga. Con số này theo hãng tin Pháp AFP thật ra chỉ là là 800km.
Đăng ngày: 15/08/2024
Đặt sang một bên những khác biệt về số liệu, câu hỏi được đặt ra vẫn là bằng cách nào quân Ukraina lại có thể dễ dàng đột nhập vào sâu trong lãnh thổ Nga và vẫn chiếm đóng các địa phương tại vùng Kursk ?
Theo giới phân tích quân sự, vùng đất sâu 5-10 km trong lãnh thổ Nga tính từ biên giới Ukraina vốn là vùng đất không người sinh sống, « no man’s land », mà Matxcơva nghĩ là ít có nguy cơ bị tấn công, bởi mọi sự chú ý đều hướng đến vùng Donbass mà Nga sáp nhập của Ukraina. Báo Le Monde ngày 14/08 cho biết trên thực tế, có các trạm kiểm soát được thiết lập ở phía Nga, dọc theo 245 km đường biên giới, trong đó có vùng Kursk, nhưng chủ yếu do vài trăm lính biên phòng, trực thuộc Tổng cục An ninh Liên bang Nga FSB, và vệ binh quốc gia, canh gác. Đây là lực lượng ít được huấn luyện quân sự, các đơn vị bộ binh cũng chỉ được vũ trang nhẹ.
Le Monde trích dẫn chuyên gia quân sự Stéphane Audrand, nhà tư vấn về rủi ro quốc tế và cũng là một sĩ quan dự bị, cho biết cuộc đột nhập của quân Ukraina càng trở nên dễ dàng hơn do trước đó phía Nga đã bắt đầu rà phá bom mìn trong khu vực biên giới này để có thể tấn công sang vùng biên Sumy của Ukraina từ khu vực biên giới. Việc rà phá bom mìn đã bắt đầu, nhưng Nga lại chưa tập trung đông đảo quân đến khu vực này.
Nắm lấy cơ hội trời cho
Ukraina đã nhanh nhạy nhìn thấy cơ hội hiếm có từ « lỗ hổng » ở biên giới và quyết định « chặn trước » kẻ thù bằng cách chủ động tấn công trước vào lãnh thổ Nga. Chuyên gia Audrand nhận định đây là quyết định rất « thông minh » của Kiev để giành thế chủ động. Hiệu ứng bất ngờ càng lớn bởi Matxcơva không tin và không muốn tin rằng Ukraina có khả năng tấn công sang Nga. Matxcơva cho rằng Kiev đang dồn quân vào các vùng Donbass và Crimée bị Nga chiếm, cho dù trước chiến dịch đột nhập vài tuần, Kiev đã tập trung hàng ngàn binh lính ở vùng biên giới Sumy của Ukraina.
Đúng là từ nhiều tháng nay, Kiev luôn nhấn mạnh Ukraina đang thiếu cả nhân lực lẫn vũ khí, đạn dược, nên Matxcơva khó có thể tưởng tượng quân Ukraina lại có đủ khả năng tiến hành một cuộc tấn công quy mô như vậy, và hơn nữa lại là trên lãnh thổ Nga. Hơn nữa, theo nhận định của chuyên gia quân sự Audrand, Matxcơva cũng nghĩ rằng Kiev sẽ không được Mỹ ủng hộ trong việc tấn công sang lãnh thổ Nga.
Nhưng Ukraina dường như đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng cho chiến dịch tấn công vào vùng Kursk của Nga, huy động hàng ngàn quân dày dạn kinh nghiệm chiến đấu, rất cơ động, đến theo từng đội nhỏ, đôi khi trong trang phục dân sự, sau đó tập trung lực lượng rất nhanh chóng. Chuyên gia quân sự Audrand cho biết thêm là lần này, lực lượng Ukraina không dùng pháo binh mà vượt qua các công sự của Nga bằng các drone có khả năng bắn trúng bất kỳ mục tiêu nào với độ chính xác rất cao.
Những ngày tới sẽ mang tính quyết định
Tính đến hôm qua 14/08, dù quân đội Nga đã tăng viện và khẳng định đã ngăn chặn được « những nỗ lực » thâm nhập sâu vào 5 địa phương của các đội quân Ukraina tại vùng Kursk, nhưng theo tổng thống Zelensky, chỉ trong ngày hôm qua, quân Ukraina đã tiến thêm được 1-2 km. Như vậy là lực lượng của Kiev vẫn tiếp tục đà tấn công.
Tuy nhiên, trên đài RFI Pháp ngữ, tướng Jérôme Pellistrandi, tổng biên tập tạp chí Quốc Phòng (Défense nationale) của Pháp hôm 14/08 cho rằng Kiev sẽ phải đối phó với những thách thức vô cùng lớn. Theo ông, quân Ukraina càng tấn công được sâu trong lãnh thổ Nga thì càng tốt, bởi nhờ đó chuỗi cung ứng hậu cần của Kiev sẽ càng được kéo dài, nhưng như vậy có nghĩa là họ cũng phải chấp nhận nhiều rủi ro. Và sẽ thật tai hại cho Kiev nếu mất đi những đơn vị chất lượng rất cao.
Một câu hỏi khác được đặt ra, lực lượng Ukraina sẽ phải làm thế nào với thường dân Nga ? Họ sẽ cần rất nhiều nỗ lực hậu cần, vốn cũng đang rất cần ngay trên lãnh thổ Ukraina trong khi đối phương vẫn không ngừng oanh kích bằng tên lửa và drone nhắm vào các mục tiêu chiến lược tại Ukraina.
Do vậy, theo tướng Pháp Jérôme Pellistrandi, nhìn vào cuộc chiến xâm lược của Nga, không ai có thể trách cứ việc Ukraina tấn công và chiếm đóng một phần lãnh thổ Nga, nhưng điều quan trọng hiện nay là Kiev phải xác định tấn công sâu đến đâu trong lãnh thổ Nga và có nên duy trì việc chiếm đóng, kiểm soát toàn bộ phần lãnh thổ mà họ đã chiếm được trong những ngày qua hay không.
